Chà, lão nhân này bước đi thật tiêu sái, Lâm Vãn Vinh nhìn dáng ông ta thầm
nghĩ, rồi lại chăm chú nhìn “Yên vũ đồ”, trên đó bốn chữ nhỏ “Sơn Âm Từ Vị”
nét mực còn chưa khô.
Sơn Âm thì Lâm Vãn Vinh cũng biết, chính là Thiệu Hưng sau này, nhưng Từ Vị
này là ai? Không chỉ có bút pháp tuyệt diệu mà còn là nhất lưu cao thủ trên
chiếu đối. Lâm Vãn Vinh trong lòng có điểm tiếc nuối, vốn hắn có thể lấy được
hai bộ Tây Hồ yên vũ đồ, chỉ là lão nhân này thực sự có chút bản sự, vừa rồi
đối chuẩn được câu đối đó, tiếc là có một bộ Yên Vũ đồ thôi à.
Lâm Vãn Vinh nhìn bốn chữ “Sơn Âm Từ Vị” không chút cảm giác nhưng đám sỹ tử
bên cạnh lại kinh hãi thốt lên:
– Sơn Âm Từ Vị? Ông ta là Văn Trường tiên sinh, Văn Hoa điện Đại học sỹ Từ
đại nhân.
Tiêu đại tiểu thư vội vàng đi tới, nhìn thấy mấy chữ nhỏ đó hoan hỉ nói:
– Chính là Từ đại nhân Văn Trường tiên sinh.
Trong lòng Lâm Vãn Vinh có chút hồ đồ liền hỏi:
– Đại tiểu thư, ngươi nói người này là Từ đại nhân hay Văn Trường tiên sinh
gì đó, rốt cuộc ông ta là thần thành phương nào?
Đại tiểu thư liếc mắt nhìn hắn:
– Ngươi vừa mới cùng người ta ngâm thơ đối chữ, làm ta tưởng rằng ngươi là
ngươi có chân tài thực học, không ngờ cả Văn Trường tiên sinh cũng không nhìn
ra, Sơn Âm Từ Vị ấy tự Văn Trường.
“Từ Văn Trường*?” Lâm Vãn Vinh nhất thời hưng phấn nhảy dựng lên. Trời, danh
tự này khá nổi tiếng, khi còn nhỏ xem truyện tranh chẳng phải có “Từ Văn
Trường thông minh” sao, lại còn có cái gì “Văn Trường đấu Nghiêm Tung”, đúng
là đại tài tử này rồi.
Kích động một hồi, Lâm Vãn Vinh tỉnh táo lại, đây là một thế giới hoàn toàn
khác, từ Hán Sở trở về sau lịch sử đã thay đổi triệt để, không còn cái gì
Đường, Tống, Nguyên Minh, Thanh cũng không có Nghiêm Tung gian tướng. Từ Văn
Trường của đời trước tuy tài hoa hơn người nhưng cả đời cũng u sầu bất đắc
chí, căn bản không từng làm cái gì đại quan mà nay xuất hiện trước mắt mình
một Từ Văn Trường, lại là Văn Hoa điện đại học sỹ của Đại Hoa triều, một chức
quan cực phẩm.
Cho nên đây hoàn toàn là hai người khác nhau, điều giống nhau duy nhất có lẽ
là họ cùng tên là Từ Vị, đều có chân tài thực học không ai sánh bằng. Dòng
trôi vô tận của lịch sử dù chảy theo những hướng khác nhau nhưng ngẫu nhiên
cũng nổi lên hai đoá hoa lộng lẫy giống nhau, Từ Vị này là một trong đó.
– Ngươi biết Từ đại nhân không?
Đại tiểu thư nghe thấy giọng điệu của Lâm Vãn Vinh liền do dự hỏi.
– Đại tiểu thư bỡn cợt ta chắc. Ta làm sao mà biết được một nhân vật tầm cỡ
như vậy được?
Lâm Vãn Vinh cười nói, Văn Trường này cũng chẳng phải Văn Trường kia nhưng
trong lòng hắn tuyệt đối cũng là một danh nhân mà lại trùng ba chữ Từ Văn
Trường ấy. Do đó Lâm Vãn Vinh cực kỳ có hảo cảm với ông ta.
Đại tiểu thư ngẫm lại thấy cũng đúng, vừa rồi hai người vừa mới đàm thi luận
đạo hồi lâu nhưng bộ dạng không có vẻ gì là quen biết, nàng bèn nói tiếp:
– Văn Trường tiên sinh là kẻ sỹ có tài học nhất thiên hạ. Năm ấy khi Hoàng
thượng chưa đăng cơ thì ông ta là đệ nhất mưu sỹ trong phủ, bây giờ đã thụ
phong đại học sỹ thủ tịch Văn Hoa điện, kiêm Thượng thư bộ hộ. Thư pháp và các
tác phẩm hội hoạ của ông ta luôn không đề tên, cho nên dân gian chỉ có thể dựa
vào bút pháp nét vẽ mà phán đoán thật giả. Hôm nay bức Tây Hồ yên vũ đồ thực
ra là ông ta phá tiền lệ mà đề ấn giám, chính là bức duy nhất trong thiên hạ,
dù ngàn vàng cũng khó mà cầu được. Ta không nghĩ ngươi lại có vận tốt như thế,
gặp được quý nhân ấy.
Bức Tây Hồ yên vũ đồ này là hoạ quyển duy nhất mà Từ Vị đề chữ ký sao? Chà,
không biết đáng giá bao nhiêu nhỉ? Trong lòng Lâm Vãn Vinh cười lớn, bỗng lại
nghĩ Từ Vị ấy chấp chưởng Bộ Hộ, chẳng phải là chuyên quản tiền lương sao?
Cũng khó mà trách ông ta có kiến thức như vậy với việc buôn bán.
Hắn suy nghĩ một hồi đột nhiên nói:
– Đại tiểu thư, như vị Từ đại nhân này chấp chưởng Bộ Hộ thì phải ở kinh
thành mới phải, sao lại xuất hiện ở bên Tây Hồ được? Sao lại có thể nhàn nhã
thảnh thơi đến vẽ Tây hồ yên vũ đồ nữa?
Đại tiểu thư cũng là người mẫn tiệp, nghe vậy nói:
– Lâm Tam, ý ngươi là Từ đại nhân ấy tới tham gia thương hội thường niên của
Giang Chiết (Giang Tô và Chiết Giang) sao?
Lâm Vãn Vinh gật đầu đáp:
– Đại tiểu thư nàng cũng đã nói qua, Giang Chiết này là thương hộ đứng đầu cả
nước, địa vị không đâu sánh bằng. Hội hàng năm đều có nhân vật tai to mặt lớn
ở kinh thành đến dự, năm nay tất nhiên cũng không có ngoại lệ. Bây giờ thế nào
mà Từ đại nhân lại tình cờ xuất hiện ở ven Tây Hồ này, ngoại trừ việc này ra,
ta khó mà nghĩ được có sự kiện gì có thể kinh động đến đại giá của ông ta?
Đai tiểu tư vui mừng nói:
– Nếu ngươi nói đúng, Lâm Tam, dựa vào sự yêu thích của Từ đại nhân đối với
ngươi, Tiêu gia chúng ta chắc chắn có thể bị quở trách ít đi chút.
Lâm Vãn Vinh nói:
– Đại tiểu thư, ngươi chớ cao hứng quá sớm, hiện tại chỉ là phán đoán của
chúng ta. Từ đại nhân ấy đến Hàng Châu vì mục đích gì, chúng ta vẫn chưa rõ
đâu.
Đại tiểu thư quả quyết:
– Lần này chắc là không sai, ông ta đến đây nhất định là vì chuyện của hai
thương hội. Giao hảo của ngươi và ông ta có thể thực sự là một chuyện tốt.
– Giao hảo?
Lâm Vãn Vinh cười nói:
– Đại tiểu thư của ta ơi, ta cùng ông ta chỉ nói chuyện dăm câu, đối câu đối
mà thôi, sao nói giao hảo được. Ông ấy nghe ta muốn bán bức hoạ, không tức
giận phùng mang trợn mắt là ta đã phải niệm A di đà phật cảm tạ rồi.
– Không đúng rồi.
Đại tiểu thư mỉm cười:
– Ngươi không biết tính cách của Từ đại nhân rồi. Bình thường ông ấy đối với
người khác cực kỳ nghiêm khắc, càng không dễ dáng khen một ai đó. Hôm nay đối
với ngươi như thế là ngươi đã lọt vào mắt xanh của ông ta rồi đó. Vào hội năm
nay, ông ấy chắc sẽ không làm khó chúng ta. Lần này, ngươi định bán hay không
bán bức hoạ đó vậy?
– Bán, đương nhiên bán.
Lâm Vãn Vinh nói:
– Một bức hoạ càng đẹp giao cho ta thì càng không phí, thay vì huỷ hoại những
nét đẹp của nó không bằng bán cho người hiểu biết. Như thế mới có thể phát huy
hết giá trị chứ.
Đại tiểu thư gật đầu, lời của Lâm Tam thực sự có vài phần đạo lý.
Không tưởng được thật không thể tưởng được, du ngoạn Tây Hồ lại gặp một vị đại
thần Thương thư Bộ Hộ Từ Vị, rồi còn đối lại câu đối của ông ta mà nhận được
tranh. Bức hoạ này cũng rất có giá nữa chứ. Lâm Vãn Vinh cười với Đại tiểu
thư:
– Thích rong chơi cũng không nhất định là chuyện xấu a! Xem coi, hôm nay
chúng ta vớ món hời rồi đó.
Đại tiểu thư liếc nhìn hắn mỉm cười:
– May mà hôm nay trong miếu ta đốt giấy dâng hương, nên ngươi mới gặp may thế
đó.
– Ngươi đem vàng hương dâng Bồ Tát à?
Lâm Vãn Vinh cả kinh nói:
– Không bằng dâng cho ta, ta có thể là Bồ Tát sống a.
Đại tiểu thư cất đôi chân nhỏ nhắn đi lên trước, đột nhiên quay đầu lại nói:
– Ngươi thực là đồ hợm hĩnh quả chẳng sai.
Nói rồi nàng khẽ che cái miệng nhỏ nhắn đang cười.
Tô đê tuy dài, hai người cười cười nói nói, rúc ra rúc rích nên cũng đi rất
nhanh, khi đến cuối Đại tiểu thư nghĩ đến một chuyện liền quay sang nói:
– Lâm Tam, ngươi và Từ đại nhân đối câu đối đó nhưng ngươi còn chưa nói cho
ta rõ.
Lâm Vãn Vinh ngạc nhiên hỏi:
– Đại tiểu thư thông minh như vậy, sao lại không minh bạch nhỉ?
Đại tiểu thư hừ một tiếng rồi nói:
– Cũng không biết ngươi lấy ở đâu những từ này, rất hiếm thấy. Ta đâu phải
cái gì cũng biết được.
Lâm Vãn Vinh ồ một tiếng dài khiến Đại tiểu thự đỏ mặt, nàng vội nói:
– Mau nói cho ta đi.
Lâm Vãn Vinh cười nói:
– Câu đối đó thực sự cũng không đáng một xu. Vế trên là: hải thủy, triều
triều, triêu triêu triều, triêu triều triều lạc. Vế dưới là: phù vân, trướng
trướng, trường trường trướng, trường trướng trường tiêu.
Đại tiểu thư suy nghĩ một chốc rồi thở dài:
– Văn Trường tiên sinh, thiên hạ đệ nhất tài học, thực là danh bất hư truyền.
– Này, Đại tiểu thư, ngươi có thể khen ta một chút được không?”
Lâm Vãn Vinh bất mãn nói:
– Ta không chỉ đối được câu đối mà thiên hạ đệ nhất học sỹ ra mà còn ra được
câu đối làm khó ông ta, khiến ông ta thiếu chút nữa không đối được. Đệ nhất
học sỹ ấy cũng luôn mồm khen ta. Nàng đã cho Từ tiên sinh nào là thiên hạ đệ
nhất, nào là thiên hạ đệ nhị mà không thể phong cấp cho ta sao?
“Ối?” Đại tiểu thư ngạc nhiên nói:
– Nguyên là ngươi nghĩ mình được thiên hạ đệ nhị à? Ta còn chuẩn bị phong
ngươi và Văn Trường tiên sinh cùng là thiên hạ đệ nhất cơ, ha ha.
Nàng nói xong tiện tay kéo ống quần, cười khanh khách rồi đi về phía trước.
Ôi trời! nàng ta vừa khiêu khích ta kìa. Lâm Vãn Vinh nhìn bóng dáng thanh
xuân tràn trề nhựa sống của Đại tiểu thư bỗng có một loại cảm giác. Đại tiểu
thư tựa như đang dần thay đổi. Nếu nói trước kia như là phụ nữ ba mươi u uất
thì giờ ngày càng giống như thiếu nữ mười mấy tuổi vậy.
Thời tiết giờ đã là thu đông, Tây Hồ thập cảnh cũng chỉ có thể thưởng ngoạn
được mấy chỗ, hồ thu phẳng lặng. Đoạn Kiều, tàn tuyết bây giờ còn chưa có
thấy, đi về phía nam không tới canh giờ, tiện đường chỉ có Linh Ẩn Tự.
Linh Ẩn tự đặt tại đây, nghe nói là do một tăng nhân nước ngoài đến Hàng Châu,
gặp núi non kì tú nơi đây, nhận định nơi đây “Tiên linh sở ẩn( nơi tiên ở ẩn)”
bèn dựng chùa ở chỗ này, gọi là Linh Ẩn.
Linh Ẩn tự có chín lâu, mười tám các, bảy mươi hai điện phù, tăng chúng đạt
hơn ba ngàn, đứng đầu các chùa ở Giang Nam, kiến trúc hùng vũ của Linh ẩn tử
được liệt vào ngũ sơn chi thủ viện (được coi là chùa đứng đầu tại ngũ sơn),
dương danh thiên hạ.
Lúc Đại tiểu thư mang mấy người tới Linh Ẩn tự, vào chính lúc hương khói tế lễ
nghi ngút, khách tới dâng hương đi di lại lại tấp nập, mắt thường không đếm
xuể.
Lâm Vãn Vinh nhìn thoáng qua tòa cổ tháp nổi tiếng thiên hạ này, Linh Ẩn tự
quả thật đúng với ý tứ của “Ẩn”, cả một ngôi tự hùng vĩ ẩn sâu trong một mảng
xanh của rừng rậm và dòng suối trong lành bên Tây Hồ.
Gió thổi ***g lộng ngược lên trên. Tại Thanh Lâm động, những giọt nước từ trên
các vách đá nhỏ xuống hình thành nên một thạch nhũ động. Qua bao thời đại đã
khắc lên trên đá nơi đây những bức tượng nặng mấy trăm tấn. Đồ sộ nhất, phải
kể tới tượng di lặc phật cởi trần đang tươi cười.
Đại tiểu thư tuy đã nhiều lần đến Hàng Châu nhưng đến Linh Ẩn Tự cũng là lần
đầu, thấy quy mô hùng vĩ như vậy của chùa, hương khói nghi ngút không khỏi ngó
quanh thán phục:
– Giang Nam đệ nhất tự quả nhiên danh bất hư truyền.
Lâm Vãn Vinh đối với thắp hương bái phật không có nhiệt tâm lắm nhưng thấy đại
tiểu thư hưng phấn như thế liền nói:
– Như thế đi, đại tiểu thư nhanh đi vào đi, cúng vái thắp hương đốt giấy
(mả), cầu quẻ tốt mới đúng.
Đại tiểu thư nghe ra ý tứ của hắn liền hỏi:
– Ngươi không vào cùng chúng ta sao?
Lâm Vãn Vinh cười nói:
– Ta đi xung quanh Linh Ẩn tự này một vòng trước, sau đó sẽ đi tìm các ngươi.
Đại tiểu thư gật đầu không nói thêm gì nữa, rồi dẫn ba người vào chùa
Lâm Vãn Vinh đi dạo một vòng bên ngoài, nhàm chán vô vị, lén nhìn nữ thí chủ
dâng hương cũng không có gì hay ho. Đang định tiến vào chùa, lại thấy một
người đứng trong một khoảng rừng trúc thanh u ở xa xa, người nọ chậm rãi ngâm:
Quế tử nguyệt trung lạc
Thiên hương vân ngoại phiêu.
Môn la đăng tháp viẽn
Khô mộc thủ tuyền diêu.
Sương bạc hoa canh phát
Băng khinh diệp vị điêu.
Túc linh thượng hà dị
Sưu đối địch phiền hiêu.
Đãi nhận thiên thai lộ
Khán dư độ thạch kiều.**
Dịch thơ:
Trong trăng lơ lửng quế,
Ngoài cõi phất phơ hương.
Trên tháp dây mây mọc,
Bên khe máng nước tràn.
Sương bay hoa vẫn nở,
Băng nhẹ lá chưa tàn.
Trăm tuổi có chi lạ,
Tìm thơ để ý nhàn.
Cảnh tiên đang mở lối,
Cầu đá đợi người sang.
(Cao Thanh Tự)
Tuyệt, người này đúng là một tao nhân. Người ở thời đại này, thấy thắng cảnh
liền ngâm vài câu thơ, xem như một thú vui tao nhã.
Rừng trúc yên tĩnh, bốn phía có hơn mười đại hán đứng coi, thần sắc cảnh giác
quan sát xung quanh. Người ngâm thơ lại vô cùng tự nhiên, thân khoác áo bào
vàng, đang chậm rãi tản bước, trông như rất nhàn nhã du ngoạn.
Xuất môn còn mang theo nhiều bảo tiêu như vậy, dĩ nhiên không phải phú cũng là
quý, Lâm Vãn Vinh nghĩ thầm, đang muốn quay trở về, thì nghe người nọ kêu lên:
– Vị tiểu huynh đệ này có thể tới đây một lát không?
*Chú: Từ Văn Trường(1521-1593) là hoạ sỹ và nhà thư pháp nỏi tiếng ở thời Minh. Ông có một lô tên hiệu như Thanh Đằng lão nhân, Thanh Đằng đạo sỹ, Thiên Trì sinh, Thiên Trì sơn nhân… Có giả thuyết cho rằng ông chính là người viết tác phẩm Kim Vân Kiều khiến đại thi hào Nguyễn Du của chúng ta có cảm hứng mà viết nên Truyện Kiều. Theo giả thuyết này thì nhân vật Kim Trọng chính là hoá thân của Từ Văn Trường. Dù điều này có đúng hay không thì ông cũng là người sống cùng thời với Kiều và là một bậc tài tử xuất chúng.
** Đây là bài Linh Tự Ẩn của Tống Chi Vấn – 宋之問
Thái Bình quảng ký, Phật gia truyền kỳ, quyển 5, Dị tăng 5 chép từ Bản sự thi
chép lại:
Khảo công Viên ngoại lang Tống Chi Vấn thời Đường có tội bị biếm làm quan nơi
xa. Sau được tha về, tới Giang Nam, ghé chơi chùa Linh Ẩn. Gặp đêm trăng rất
sáng, đi dọc hành lang ngâm nga, lại làm thơ rằng “Thứu Lĩnh hữu thiều nghiêu,
Long cung tỏa tịch liêu”, tới hai câu kế dụng công tìm tứ lạ mà rốt lại vẫn
không vừa ý. Có nhà sư già thắp đèn trường minh đăng, ngồi trên thiền sàng hỏi
“Chàng trẻ đêm khuya không ngủ mà ngâm vịnh khó khăn, sao thế?”.
Chi Vấn đáp “Đệ tử theo nghiệp thơ, ngẫu nhiên muốn đề thơ ở chùa, mà hứng trí
chưa xứng ý”.
Sư nói “Thử đọc hai câu kế xem”, Chi Vấn liền đọc. Sư ngâm nga hai ba lần, rồi
nói “Sao không nói Lâu quan thương hải nguyệt, Môn đối Chiết Giang triều?”.
Chi Vấn kinh ngạc, lạ lùng vì lời thơ đẹp đẽ, liền nối theo làm hết bài như
sau “Quế tử nguyệt trung lạc, Thiên hương vân ngoại phiêu. Môn la đăng tháp
viễn, Khô mộc thủ tuyền diêu. Sương bạc hoa canh phát, Băng khinh diệp vị
điêu. Đãi nhập Thiên Thai lộ, Khan dư độ thạch kiều”, đưa hai câu thơ nhà sư
tặng lên làm tuyệt cú của toàn bài.
Sáng ra tới bái phỏng, thì không thấy đâu nữa. Sư trong chùa có kẻ biết
chuyện, nói “Đó là Lạc Tân Vương”. Chi Vấn hỏi riết tới, đáp “Lúc Từ Kính
Nghiệp thất bại, cùng Lạc Tân Vương chạy trốn, tìm không bắt được, tướng soái
triều đình sợ để kẻ đầu sỏ lọt lưới sẽ mang tội lớn. Lúc ấy có mấy vạn người
bị giết, nhân đó tìm hai cái xác có diện mạo hơi giống chặt đầu mang về dâng.
Về sau tuy biết họ chưa chết nhưng cũng không dám truy bắt nữa. Cho nên Kính
Nghiệp được làm sư ở Hành Sơn, hơn 90 tuổi mới chết. Lạc Tân Vương thì xuống
tóc, đi du ngoạn khắp các danh sơn, tới chùa Linh Ẩn được một năm thì chết.
Lúc ấy tuy thất bại, nhưng vì lấy tiếng khôi phục nhà Đường mà dấy quân nên
được nhiều người che chở mà thoát chết”.
Về câu chuyện này, Đường thi kỷ sự, quyển 7 cũng chép tương tự, nhưng bài thơ
có vài chữ khác là Thứu Lĩnh uất thiều nghiêu, Lâu quan thương hải nhật. Bài
thơ trên có điểm lạ là câu Tiên cảnh… thất niêm, so với nhiều tài liệu khác
thì còn thiếu hai câu Túc linh thượng hà dị, Sưu đối địch phiền hiêu trước hai
câu kết, thêm vào thì quả nhiên không còn thất niêm nữa. Có điều hai bản Thái
Bình quảng ký, Bắc Kinh Quảng bá học viện xuất bản xã, 1999 và Đường thi kỷ
sự, Đỉnh Văn thư cục, Đài Bắc, 1971 đều thiếu hai câu ấy, rất khó nói là đều
bị in thiếu. Nhưng Đường thi kỷ sự có tham khảo Bản sự thi, Thái Bình quảng ký
cũng chú rõ câu chuyện trên là theo Bản sự thi, có thể Bản sự thi đã chép
thiếu, cũng có thể bài thơ vốn như thế nhưng người sau sao chép thấy thất niêm
đã bổ sung thêm hai câu nói trên. Nên ở đây xin bổ sung thêm hai câu ấy để tồn
nghi.
Tuy nhiên vấn đề văn bản của bài thơ nói trên chỉ là một chuyện, vì bản ý của
những người sao chép câu chuyện này là nhằm giới thiệu hai câu thơ được coi là
của Lạc Tân Vương sau khi theo Từ Kính Nghiệp dấy quân chống Vũ Tắc Thiên bị
thất bại phải đào vong, và đúng là hai câu ấy đã bộc lộ tâm tình ung dung tự
tại mà vẫn ngạo nghễ thách thức kẻ cầm quyền của một người may mắn ra được
ngoài vòng cương tỏa. Tóm lại con người ta thấy không ai làm gì được mình là
làm tới ngay, người thường đã như thế, bọn nhà thơ lại càng như thế…
Thứu Lĩnh hữu thiều nghiêu, Long cung tỏa tịch liêu.
Lâu quan thương hải nguyệt, Môn đối Chiết Giang triều.
Quế tử nguyệt trung lạc, Thiên hương vân ngoại phiêu.
Môn la đăng tháp viễn, Khô mộc thủ tuyền diêu.
Sương bạc hoa canh phát, Băng khinh diệp vị điêu.
Túc linh thượng hà dị, Sưu đối địch phiền hiêu.
Đãi nhập Thiên Thai lộ, Khan dư độ thạch kiều.
(Thiền môn cao chót vót, Sông nước cảnh mơ màng.
Lầu sáng trăng thương hải, Song rền sóng Chiết Giang.
Trong trăng lơ lửng quế, Ngoài cõi phất phơ hương.
Trên tháp dây mây mọc, Bên khe máng nước tràn.
Sương bay hoa vẫn nở, Băng nhẹ lá chưa tàn.
Trăm tuổi có chi lạ, Tìm thơ để ý nhàn.
Cảnh tiên đang mở lối, Cầu đá đợi ngưởi sang).
(thivien)